Soysal tarafından 29-30 Mayıs tarihlerinde Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen “Perakende Günleri 2024”, Türkiye ve dünyanın dört bir yanından sektör lideri konuşmacıların katıldığı konferans ve oturumların yanı sıra, eşsiz bir network olanağı sunan fuar alanı ve B2B görüşmelerin gerçekleştiği özel bölümü ile sektörün ve dijital ticaretin geleceğine yön veriyor. Perakendeciler, AVM’ler, tedarikçiler ile sektöre en yeni çözümlerini sunan teknoloji, e-ticaret ve lojistik firmalarını bir araya getiren Türkiye’deki en büyük iş dünyası organizasyonu, sektör derneklerinin ortak basın toplantısı ile başladı.  

Toplantıda, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge, Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkan Yardımcısı Ünal Dölek ve Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Yönetim Kurulu Üyesi  Kutay Kartallıoğlu perakende sektörünün mevcut durumunu, sorunlarını ve çözüm önerilerini masaya yatırdı.

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel konuşmasında tüketicilerin artık daha düşük fiyatlı ve daha ekonomik ürünlere yöneldiğini söylerek “Bu durum perakendeci üzerinde çok büyük bir maliyet ve satış baskısı yaratıyor. Maliyetlerin artmasındaki en önemli sebep hammadde fiyatlarındaki ara mal ve bitmiş ürün fiyatındaki artış. Özellikle gümrük vergilerin bu kadar arttığı bir ortamda maliyetlerimizi maalesef normal bir çizgide tutabilmek de mümkün olmuyor” dedi. 

Perakende sektörünün e-ticaret yatırımları ve ciro artışının pandemi sonrasında da devam ettirdiğini söyleyen Öncel “Ciro artışlarının önemli bir kısmı indirimli satışlardan kaynaklanıyor. Satışların önemli bir kısmının indirim odaklı olması da perakende sektörüne kan kaybettiriyor” dedi. Öncel, önümüzdeki dönem yaşanabilecek sıkıntıların sinyallerini Ocak ayından almaya başladıklarını da ekleyerek “Gelen turist sayılarındaki artışlar ne yazık ki harcamaya yansımıyor. BKM verilerine göre kredi kartıyla yapılan harcamalarda yüzde 10 olan toplam harcama içindeki yabancının payı 2024’ün ilk 3 ayında yüzde 3,5’a düşmüş durumda. Yabancı artık bizi tercih etmiyor” dedi. 

AVM’ler açısından cirolarda enflasyonun üzerinde bir artış olmakla birlikte kendi içinde bir düşüş eğilimi gördüklerini belirten Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı “Bu düşüşün temel sebebi ise satın alma gücünün düşmesidir. Önümüzdeki dönemde müşteri satın alma davranışlarına şekil verecek iki etken var. Bunlardan ilki baz etkisiyle enflasyonun düşüş eğilimine geçmesi; ikincisi ise turizm sezonunun açılmasının alışverişe olumlu etkisi olacaktır. AVM’ler olarak biz, her zaman bardağın dolu tarafından bakıyor, aynı gemide yol aldığımız perakendeci iş ortaklarımızla anlayış içinde hep daha iyisini yapmak için çalışıyoruz. AVM’lerdeki doluluk oranları, bu çalışmaların perakendeciler nezdinde de sonuç verdiğinin en önemli göstergesi” dedi. 

2023 yılını perakendenin tüm kategorilerinin genel olarak olumlu bitirdiğini belirten Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, konuşmasında 2024 yılının ilk çeyreğinde de bu trendin devam ettiğini vurguladı. Bundan sonraki dönemde tüketimde bir daralma beklendiğini ifade eden Tınastepe “Ülke çapındaki önlemler de bu yavaşlamayı gerektiriyor. Tüketicimizin öncelikli olarak temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra bizim kategorilerimize yani gıda dışı harcamalara yönelmesini bekliyoruz” dedi. 

Tımastepe şöyle devam etti: “Perakendecilerin ana sıkıntısı artan işletme maliyetleri. Buna karşın hepimiz verimlilik üzerine yoğunlaşmış durumdayız. Eskisi gibi hızlı mağaza açılmıyor, bunun yerine mevcut mağazalarımızı ve e-ticaret kanallarımızı daha verimli hale getirme yollarını araştırıyoruz. En önemli yatırımımızı teknolojiye yapıyoruz. Perakendenin tüm kategorilerinde bu ortak bir durum.”

Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge ise konuşmasında sahte ürünlerin AVM’lerden çıktığına emin olduklarına, ancak e-ticaretin büyümesi ile birlikte sahte ve taklit ürünlerin kamuoyunu aldatıcı bir şekilde büyüdüğüne vurgu yaparak “Dernek olarak e-ticaret sitelerinde sahte ve taklit ürünleri tespit edecek bir yapay zeka programı hazırladık. En kısa zamanda kullanmaya başlayacağız” dedi.

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkan Yardımcısı Ünal Dölek  2019 yılından bu yana tüm dünyada yaşanan enflasyon artışı, sağlık sorunları ve satın alma güçlüğü ile beraber 45 yaş üstünün sosyal alandan çekildiğini belirterek “Buna rağmen kafelerde bir hareketlilik görüyoruz. 16-35 yaş grubunda günlük harcama kapasitesi 250 TL  gözüküyor” dedi. Turizm sektörünün gelişiyle ciro artışı beklediklerinin de altını çizen Dölek “İlk ay gelen turist sayısında bir artış olsa da, restoran harcamalarının düşük kaldığını görüyoruz. Artık eskisi gibi rekabetçi değiliz. Geçtiğimiz senelerde özellikle Ortadoğu’dan gelen turistler restoranlarda rahatlıkla alışveriş yapabiliyordu. Bugün yemek fiyatlarımız İsviçre ayarında olunca, ucuz destinasyon olarak yine bizi tercih edecekler mi diye bir endişe taşıyoruz” dedi.  

Konuşmasında gıda perakende sektörünün ülkenin yaşadığı zor dönemlerde, gerek pandemide gerek deprem felaketinde, halkın yanında ve destekçisi olduğunu belirten Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Yönetim Kurulu Üyesi Kutay Kartallıoğlu “Enflasyonla mücadelede modern perakendenin payı önemlidir. İşimizin yüzde 80’inin tarım ve hayvancılık oluşturuyor. Havzalar bazında, tarım ve hayvancılık planlaması ve ölçek ekonomisinden yararlanmak için kooperatifçilik desteklenmeli, küçük üreticilerin ölçek ekonomisinin faydalarından yararlanması sağlanmalıdır. Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması, enerji yatırımı, atık (gıda, ambalaj) yönetimi, insan kaynağının güçlendirilmesi sektörümüzün odak alanlarıdır. Bu konuların hayata geçirilmesinde devletimizin önemli adımlar attığını biliyoruz. Sektör olarak bu çalışmaların her zaman destekçisi olacağımızı da vurgulamak isterim” dedi.